Goed begonnen is half gewonnen: 8 tips om goed te starten met je bachelorproef

Het tweede semester van het academiejaar is begonnen. Begin je met het schrijven van je bachelorproef? Met deze 8 tips heb je alvast een stapje voor.

Wanneer je een bachelorproef schrijft, trek je de eindsprint naar je diploma. Spannend, toch? Met deze 8 tips vergroot je kans op een consistent BAP-proces zodat je jouw scriptie en deadline de baas blijft.

1. Begrijp waarom je dit doet

Waarom schrijf je nu eigenlijk een bachelorproef? Wel, tijdens je opleiding heb je heel wat theoretische kennis opgedaan. Nu moet je kunnen aantonen dat je méér kan dan enkel studeren. Daarom wordt er van jou verwacht dat je deze theorie op gepaste manier in verband brengt met de praktijk. Zo toon je aan dat je klaar bent om wat je geleerd hebt, toe te passen in je werkveld.

Daarnaast toon je met een bachelorproef ook aan dat je een kritische onderzoeker bent. Je laat zien dat je een onderwerp kan analyseren, op een objectieve manier literatuur kan raadplegen en verbanden kan leggen tussen verschillende bronnen.

Wanneer je begrijpt wat er van jou wordt verwacht, is het makkelijker om je planning en schrijfproces af te stemmen op die verwachtingen: je weet nu dat je niet alleen gaat schrijven wat je in bronnen vindt, maar dat je deze informatie ook linkt aan wat je gezien hebt op school. Je kunt verbanden leggen, het oneens zijn, tegenargumenten vinden, zaken beamen, enzovoort. Begrijpen wat er gevraagd wordt, vergemakkelijkt jouw BAP-proces.

2. Doorgrond de regels

Voordat je aan je BAP begint, krijg je richtlijnen van je school. Lees eerst wat je wel en niet mag. Op die manier vermijd je puntenverlies op zaken die je echt had kunnen voorkomen:

• Lay-out: interlinie, lettertype en -grootte, marges, paginanummering en titelstijlen zijn 'gratis punten'. Zorg er dus voor dat je in een correcte template begint.

• Bibliografie: deze is zeker niet onbelangrijk. Moet je refereren volgens Oxford, of APA? Refereer je in de tekst met een directe verwijzing? Nog belangrijker: hoe oud mogen je bronnen zijn en langs welke databases mag je ze selecteren?

• Schrijfwijze: hoe academisch moet je schrijven? Is het gebruik van jouw praktijk- of stage-ervaringen doorheen de literatuur toegestaan, of hou je beide delen beter gescheiden?

• Onderzoekswijze: welk onderzoek verwacht men van je? Is een literatuurstudie voldoende of moet je ook zelf field of desk research uitvoeren? Gaat het om een kwantitatief of kwalitatief onderzoek?

• Communicatie & feedback: heb je tussentijdse contactmomenten met je promotor? Dat je geëngageerd bent voor je BAP en tussentijdse afspraken naleeft, kan alleen maar in je voordeel spelen: je promotor ziet dat je jouw onderzoek serieus neemt en je voorkomt dat fouten in je werkwijze te laat worden opgemerkt. Ga er dus niet van uit dat je die tussentijdse contactmomenten niet nodig hebt omdat alles 'wel goed gaat'; een promotor onthoudt heus wel of je op deze momenten aanwezig was.

"een promotor onthoudt heus wel of je op je feedbackmomenten momenten aanwezig was."

3. Kies je onderwerp SMART

Met het SMART-concept stel je zo effectief mogelijke BAP-doelstellingen op:

Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdsgebonden.

Specifiek

Een fout die studenten weleens maken, is alles rond het onderzoeksonderwerp te willen bespreken. Wanneer je veel informatie vindt over wat je analyseert, is het snel gebeurd dat je afwijkt naar zaken die geen meerwaarde zijn voor je onderzoeksvraag. Stel jezelf dus de vraag "Wat wil ik onderzoeken, en wat zeker niet? Welke informatie is belangrijk voor het beantwoorden van mijn onderzoeksvraag en enkel en alleen die vraag?" Bekijk hiervoor je bronnen: wat wordt hier aangehaald, welke zaken worden door onderzoekers niet vernoemd? Het vernauwen van je onderzoek zorgt ervoor dat je jouw onderzoeksvraag gericht kan beantwoorden. Bovendien laat het niet behandelen van gerelateerde zaken ruimte voor verder onderzoek. Zo heb je meteen een aanzet voor het schrijven van je aanbevelingen.

Meetbaar

Kies een onderzoeksvraag die je meetbaar kan beantwoorden. Heb je de juiste literatuur? Kan je genoeg mensen bevragen om een antwoord te bieden op je onderzoeksvraag? Het selecteren van een meetbaar onderwerp voorkomt dat je vastloopt.

Acceptabel

Kies voor een onderzoeksvraag die je doelgroep echt vooruit helpt. Bespreek iets wat actueel en relevant is. Welke directe of langetermijnoplossing kan je jouw doelgroep bieden door het behandelen van deze onderzoeksvraag?

Realistisch

Kies voor een onderwerp dat realistisch is. Hou dus rekening met een specifieke focus en overdrijf niet. Dit verzekert dat je met jouw BAP een duidelijk antwoord biedt op een probleem, maar ook dat je niet in tijdsnood komt omdat je te veel of te moeilijke zaken wil bespreken.

Tijdsgebonden

Natuurlijk moet je ervoor zorgen dat je jouw hele onderzoek tijdig afkrijgt. Het selecteren van een specifiek, meetbaar, acceptabel en realistisch onderwerp zorgt ervoor dat je makkelijker een deadline kan zetten op deze doelstellingen. Hou daarbij rekening met eventuele vertragingen (want die duiken altijd op): afwezigheid van je promotor, wat langere antwoordtijden, respondenten die niet vlot meewerken, enzovoort.

"Hou rekening met vertragingen, want die duiken altijd op, hoe goed je jouw schrijfproces ook inplant."

4. Leer uit het verleden

Hoewel jouw onderzoeksvraag misschien uniek is, kan je in verschillende databases belangrijke studies terugvinden die je onderwerp (deels) bespreken. Je kan eruit leren wat voor andere onderzoekers moeilijk was en waar je dus voorbereiding voor nodig hebt, welke concepten je best zelf ook aanhaalt in je literatuur, enzovoort.

Misschien reikt je promotor je wel een gelijkaardige thesis aan van een medestudent die eerder afstudeerde? Ook dit kan een grote hulp zijn: je leert eruit welke school gerelateerde zaken belangrijk zijn om te slagen, zoals lay-out, onderzoeksbenadering enzovoort.

5. Planning is key

Laten we eerlijk zijn: niet elke stap in je schrijfproces zal volgens plan verlopen. Soms moet je een richting inslaan die je niet had voorzien. Je BAP 100% vastleggen is dus niet realistisch.

Toch heb je een planning nodig: om tijdig klaar te raken met je literatuur, om daarna voldoende tijd te nemen voor je praktijkonderzoek, om onvoorziene vertragingen op te vangen en om ervoor te zorgen dat je de nodige feedback kan verzamelen.

Hoe kan je die planning nu best opmaken? Je kan je BAP opdelen per hoofdstuk en/of per deadline. Hier zijn enkele tips:

• Bereken hoeveel dagen je aan je BAP kan werken tussen de start en de deadline van je project. Het klinkt vreemd, maar het helpt! Neem het aantal halve of volledige dagen waarop je gefocust aan je project kan werken. Het oplijsten van deze dagen kan een reality check zijn: hoewel je deadline een half jaar verderop ligt, heb je omgerekend misschien maar 2 maand de tijd? Dit verplicht je om zo goed mogelijk te plannen!

• Maak een eerste inhoudsopgave. Je hoeft deze inhoudsopgave niet totop de letter na te leven, maar het chronologisch inplannen van hoofdstukken geeft je 2 voordelen: ten eerste weet je hoe en waar je moet beginnen, ten tweede krijg je tijdens het opmaken van de inhoudsopgave nog ingevingen over aanvullende hoofdstukken. Op die manier benader je jouw onderwerp zo volledig mogelijk.

• Bereken het aantal pagina's van je bronnen. Wetenschappelijke artikels doorlezen is niet altijd een pretje. Door te berekenen hoeveel bronpagina's je in totaal moet doorlezen en hoeveel pagina's je per uur ongeveer kan lezen, breng je beter in kaart hoe lang je met het bronnenonderzoek bezig bent.

6. Beter te vroeg dan te laat

Deze tip is vanzelfsprekend, maar het is de voornaamste reden waarom studenten komen aankloppen bij Triomf. Natuurlijk heb je ook andere zaken aan je hoofd, zoals een gezin of een job. Toch zorgt een tijdig begin van je BAP-proces ervoor dat die factoren op langere termijn minder doorwegen op jouw deadline.

Je begint best vanaf de dag dat je geïnformeerd wordt over je bachelorproef: lees de richtlijnen van je school door, bedenk welk onderwerp je wil behandelen en wat je helemaal niet wil onderzoeken.

Hoewel de deadline voor het indienen van je BAP vaak ver weg lijkt, is hij er toch altijd sneller dan verwacht: voor je het weet ben je 4 minuten voor de deadline nog bezig met de correctie van dt-fouten of het correct nummeren van je pagina's. Hou daar dus rekening mee: tussentijdse proofreading en het bijwonen van feedbackmomenten met je promotor kunnen daarbij helpen.

7. Blijf realistisch

Met een bachelorproef toon je aan dat je jouw theoretische kennis in verband kan brengen met een actueel en maatschappelijk probleem. Wat de school niet van jou verwacht, is dat je een doctoraatsonderzoek gaat voeren. Hoe verleidelijk het ook kan klinken voor de perfectionisten onder ons; niemand verwacht van jou dat je een bachelorproef van 240 pagina's schrijft waarin je elke gemaakte claim over je onderwerp beaamt of weerlegt, of dat je een nooit eerder gezien praktijkonderzoek voert met 1.200 respondenten.

8. Blijf in jezelf geloven

Natuurlijk verliest iedereen wel eens de moed. Da's doodnormaal. Het is dan belangrijk dat je reflecteert op de weg die je al hebt afgelegd. Wie zijn bachelorproef schrijft, is immers al zo ver geraakt. Je zit letterlijk in de laatste fase van je opleiding, en het afstuderen ligt binnen handbereik. Je hoeft dus niet te twijfelen aan je capaciteiten als student en onderzoeker.

Wordt het je toch allemaal wat teveel? Dan laten de duidelijke planning en gestructureerde aanpak waarover we het eerder hadden, het je wel toe om even wat afstand te nemen. Maak je hoofd even volledig leeg en ga iets anders doen. Wanneer je met stress of verwarring achter je computer zit, is de kans klein dat je iets kwalitatiefs op papier zet. Je kan je bachelorproef dus beter even laten rusten.

"Verlies je de moed? Kijk dan terug op de weg die je al aflegde: je geraakte niet voor niets in je laatste jaar, en het afstuderen ligt binnen handbereik."

Dus ...

Het plannen en schrijven van een bachelorproef is geen walk in the park, en dat is ook niet de bedoeling. Je schrijft je BAP om aan te tonen dat je de theorie die je op de schoolbanken leerde, nu ook kan linken met een actueel en maatschappelijk vraagstuk. Maar je thesis hoeft geen nachtmerrie te worden als je het schrijf- en onderzoeksproces tijdig inplant en je zoveel mogelijk vasthoudt aan een gestructureerde werkwijze.

---

Twijfel je nog over je aanpak of kan je wel wat extra hulp gebruiken? Wil je jouw planning laten nakijken, heb je een vraag over wetenschappelijk onderzoek of zoek je nog iemand die jouw literatuur kan nalezen? Het contactformulier van Triomf staat altijd klaar voor de vragen of bedenkingen die je hebt.